The universe in the dark

[bloop13]

จักรวาลในม่านมืด เมื่อเรื่องเล่าขานผ่านแสงฉาย

มนุษย์เราถักทอสายใยแห่งการดำรงอยู่ด้วยเรื่องเล่า เรากระหายใคร่รู้ในสิ่งที่มองไม่เห็น เฝ้ารอการเปิดเผยของสิ่งที่ถูกซุกซ่อนอยู่ใต้พรมกาลเวลา ตั้งแต่ยุคโบราณที่เรานั่งล้อมกองไฟในความมืดมิดยามค่ำคืน จ้องมองเปลวไฟที่เริงระบำบนแผ่นไม้ พลางเงี่ยหูฟังตำนานของภูตผี ดวงดาว และวีรบุรุษที่ถูกถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น เรื่องราวเหล่านั้นคือปริศนาแรกเริ่ม คือความลึกลับที่รอการคลี่คลายผ่านจินตนาการของผู้ฟัง กองไฟในวันนั้นได้แปรเปลี่ยนรูปลักษณ์ของมันในโลกสมัยใหม่ กลายมาเป็นโรงมหรสพขนาดใหญ่ที่มืดสนิทและเย็นเยียบ ที่ซึ่งเราเรียกกันว่าโรงภาพยนตร์ และเปลวไฟที่เคยให้ความอบอุ่นก็คือลำแสงเจิดจ้าที่พุ่งออกมาจากเครื่องฉาย สาดส่องเรื่องราวลึกลับรอที่จะเปิดเผยลงบนจอผ้าใบขนาดยักษ์ ความมืดในโรงหนังไม่ใช่เพียงการดับไฟ แต่คือการสร้างสภาวะแวดล้อมที่ศักดิ์สิทธิ์ เป็นการทำสัญญาใจระหว่างผู้ชมและผู้สร้าง ว่าเราพร้อมแล้วที่จะละทิ้งโลกแห่งความเป็นจริงไว้เบื้องหลังชั่วคราว เพื่อดำดิ่งลงไปในจักรวาลแห่งใหม่ที่กำลังจะถือกำเนิดขึ้นตรงหน้าเรา กลิ่นป๊อปคอร์นที่คละคลุ้ง เสียงซุบซิบที่ค่อยๆ เงียบลง และม่านกำมะหยี่สีแดงก่ำที่ค่อยๆ แยกออกจากกันอย่างช้าๆ องค์ประกอบเหล่านี้คือส่วนหนึ่งของพิธีกรรม คือการเตรียมจิตใจให้พร้อมเผชิญหน้ากับความลับที่กำลังจะถูกกระซิบผ่านบทสนทนาและภาพเคลื่อนไหว การมาถึงของ หนังชนโรง เรื่องใหม่จึงเปรียบเสมือนการมาถึงของคัมภีร์โบราณที่เพิ่งถูกค้นพบ แต่ละเรื่องคือกล่องปริศนาที่ถูกปิดผนึกไว้อย่างแน่นหนา รอคอยให้พวกเราเหล่าผู้ชมที่นั่งรวมกันอยู่ในความมืดมิดเป็นผู้ไขกุญแจเข้าไปพร้อมๆ กัน ลมหายใจที่สะดุดพร้อมกันทั้งโรงในฉากที่น่าตกตะลึง เสียงหัวเราะที่ดังก้องขึ้นพร้อมเพรียงกันในฉากตลกขบขัน หรือความเงียบงันที่หนักอึ้งในฉากสะเทือนอารมณ์ ทั้งหมดนี้คือประสบการณ์ร่วมที่ไม่อาจหาได้จากการรับชมในรูปแบบอื่น มันคือการเดินทางร่วมกันของคนแปลกหน้าที่มารวมตัวกันด้วยเป้าหมายเดียวกัน นั่นคือการเป็นพยานในการเปิดเผยเรื่องราวลึกลับที่ผู้สร้างภาพยนตร์ได้บรรจงสร้างสรรค์ขึ้นมา ความลึกลับในโลกเซลลูลอยด์นั้นมีหลากหลายมิติ มันอาจเป็นปริศนาฆาตกรรมที่ทิ้งร่องรอยไว้เพียงน้อยนิด ท้าทายสติปัญญาของผู้ชมให้คาดเดาว่าใครคือฆาตกร หรืออาจเป็นความลับดำมืดในอดีตของตัวละครเอกที่ค่อยๆ ถูกขุดคุ้ยขึ้นมาทีละชั้นเหมือนการปอกเปลือกหัวหอม จนเราได้เห็นแก่นแท้ข้างในที่อาจน่าสะพรึงกลัวหรือน่าเศร้าใจอย่างคาดไม่ถึง ในบางครั้ง ความลึกลับอาจไม่ได้อยู่ในพล็อตเรื่อง แต่อยู่ในบรรยากาศของหนังทั้งเรื่อง หนังบางเรื่องทิ้งให้เราอยู่กับความคลุมเครือ ไม่ให้คำตอบที่ชัดเจน แต่กลับทิ้งคำถามสำคัญไว้ให้ขบคิดต่อหลังจากเดินออกจากโรงภาพยนตร์แล้ว นั่นคือการเชื้อเชิญให้เราสร้างเรื่องราวต่อในจินตนาการของเราเอง ทำให้ความลึกลับนั้นยังคงมีชีวิตและเติบโตต่อไปในใจของเราแต่ละคน ผู้กำกับเปรียบดั่งนักมายากลผู้ยิ่งใหญ่ที่ใช้ภาพ แสง สี และเสียงในการสะกดจิตผู้ชมให้เชื่อในสิ่งที่เขานำเสนอ พวกเขาสร้างโลกที่สมจริงจนเราเผลอลืมไปว่ากำลังนั่งอยู่บนเก้าอี้นวมนุ่มๆ พวกเขาค่อยๆ โปรยเศษเสี้ยวของความจริงลงมาทีละน้อย หลอกล่อให้เราเดินไปตามเส้นทางที่พวกเขาขีดไว้ แล้วตบหน้าเราอย่างจังด้วยจุดหักมุมที่เราไม่เคยคาดคิด พลังของหนังชนโรงอยู่ที่การควบคุมสภาวะการรับรู้ของเราได้อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด เราไม่สามารถกดหยุดเพื่อไปเข้าห้องน้ำ หรือย้อนกลับไปดูฉากเมื่อสักครู่ให้แน่ใจได้ เราถูกบังคับให้ต้องไหลไปกับเรื่องราวตามเวลาจริงที่ผู้สร้างกำหนด ซึ่งนั่นทำให้ทุกวินาทีบนจอมีความหมาย และทำให้การเปิดเผยความลับในตอนท้ายมีพลังกระทบใจอย่างมหาศาล ในยุคสมัยที่เทคโนโลยีก้าวล้ำจนเราสามารถพกพาโลกทั้งใบไว้ในอุปกรณ์สี่เหลี่ยมเล็กๆ วัฒนธรรมการเสพสื่อของเราก็เปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง การเกิดขึ้นของบริการ ดูหนังออนไลน์ ทำให้กำแพงของเวลาและสถานที่ไม่เป็นอุปสรรคอีกต่อไป เราสามารถเข้าถึงเรื่องราวมากมายได้เพียงปลายนิ้วสัมผัส ไม่ว่าจะอยู่บนเตียงนอน ในห้องนั่งเล่น หรือระหว่างเดินทาง ความสะดวกสบายนี้เป็นสิ่งที่ไม่อาจปฏิเสธได้ แต่ในขณะเดียวกัน มันก็ได้พรากมนต์ขลังบางอย่างไปจากประสบการณ์การดูหนัง การดูหนังออนไลน์ในห้องสี่เหลี่ยมที่คุ้นเคยเพียงลำพัง เปลี่ยนพิธีกรรมอันศักดิ์สิทธิ์ให้กลายเป็นการบริโภคคอนเทนต์รูปแบบหนึ่ง เรื่องราวลึกลับที่เคยรอการเปิดเผยอย่างยิ่งใหญ่บนจอภาพยนตร์ อาจถูกลดทอนคุณค่าลงเมื่อเราสามารถกดหยุดมันไว้ได้ทุกเมื่อเพื่อหันไปสนใจสิ่งเร้ารอบตัว ความตึงเครียดที่ผู้กำกับพยายามสร้างขึ้นอาจถูกทำลายลงด้วยเสียงแจ้งเตือนจากโซเชียลมีเดีย การเดินทางร่วมกันของคนแปลกหน้าในความมืดได้หายไป เหลือเพียงเราคนเดียวที่เผชิญหน้ากับความลับบนหน้าจอขนาดเล็ก ประสบการณ์ร่วมถูกแทนที่ด้วยประสบการณ์ส่วนตัว แม้ว่าเรื่องราวที่เล่าจะเป็นเรื่องเดียวกัน แต่แรงกระทบทางอารมณ์ย่อมแตกต่างกันอย่างเทียบไม่ติด อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าเทคโนโลยีจะเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของเราไปมากเพียงใด แต่สัญชาตญาณดั้งเดิมของมนุษย์ที่โหยหาการได้เป็นส่วนหนึ่งของเรื่องเล่าในฐานะพยาน จะยังคงขับเคลื่อนให้เราออกจากบ้านและมุ่งหน้าไปยังโรงภาพยนตร์เสมอ ตราบใดที่ยังมีหนังชนโรงเรื่องใหม่ๆ เข้าฉาย ตราบนั้นก็ยังคงมีเรื่องราวลึกลับรอที่จะเปิดเผยให้เราได้เข้าไปค้นหาในห้องมืดแห่งนั้น พิธีกรรมจะยังคงดำเนินต่อไป ม่านกำมะหยี่จะยังคงถูกเปิดออก และลำแสงแห่งจินตนาการจะยังคงสาดส่องเรื่องราวแล้วเรื่องเล่าเล่าลงบนจอภาพยนตร์ เพื่อตอบสนองความกระหายใคร่รู้ในสิ่งเร้นลับซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในดีเอ็นเอของมนุษยชาติ เมื่อแสงไฟในโรงสว่างขึ้นและรายชื่อทีมงานเริ่มปรากฏขึ้นบนจอ เราอาจจะยังคงนั่งนิ่งอยู่กับที่ ปล่อยให้ความรู้สึกที่ถูกทิ้งไว้ตกตะกอน เรื่องราวได้จบลงแล้ว แต่ปริศนาบางอย่างอาจเพิ่งเริ่มต้นขึ้นในความคิดของเรา เราเดินออกจากโรงภาพยนตร์กลับสู่โลกแห่งความจริง แต่โลกใบเดิมอาจดูไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป เพราะเศษเสี้ยวของความลับที่เราเพิ่งได้ล่วงรู้จากแผ่นฟิล์มได้เปลี่ยนแปลงมุมมองของเราไปตลอดกาล และนั่นคือพลังอำนาจสูงสุดของเรื่องเล่า คือวัฏจักรที่ไม่สิ้นสุดของการซุกซ่อน การรอคอย และการเปิดเผย ที่ทำให้เรายังคงยอมจ่ายเงินเพื่อเข้าไปนั่งในความมืดครั้งแล้วครั้งเล่า เพียงเพื่อจะได้สัมผัสกับความรู้สึกของการได้เป็นส่วนหนึ่งของความลับอีกครั้ง